Co to jest Konto IKE?
Konto IKE to Indywidualne Konto Emerytalne (wyodrębniony zapis w rejestrze bądź wyodrębniony rachunek prowadzony przez instytucję finansową), prowadzone na mocy Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.
Konta IKE mogą być prowadzone przez następujące instytucje finansowe:
- Banki
- Fundusze inwestycyjne
- Podmioty prowadzące działalność maklerską
- Zakłady ubezpieczeń.
Uprawnieni do oszczędzania na Koncie IKE
Indywidualne Konto Emerytalne, może być prowadzone dla każdej osoby fizycznej, która ukończyła 16 lat. Osoba małoletnia (16-18 lat) ma prawo do dokonywania wpłat na IKE tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę.
Korzyści dla oszczędzających
Uzyskanie dodatkowego świadczenia emerytalnego.
Zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) od zysków osiąganych w ramach oszczędzania na Koncie IKE – Obligacje (po spełnieniu warunków określonych w ustawie o IKE).
Udogodnienia dla oszczędzających
Dowolny moment rozpoczęcia i zakończenia oszczędzania.
Rozpoczęcie oszczędzania na Koncie IKE, jak również zakończenie oszczędzania, czyli wypowiedzenie umowy i zwrot środków może nastąpić w dowolnym momencie. W przypadku zwrotu środków (wcześniejszego zakończenia oszczędzania), prawo do zwolnienia podatkowego zostaje jednak utracone.
Dowolny moment zmiany konta IKE.
Oszczędzający ma prawo w każdej chwili zmienić instytucję finansową prowadzącą Konto IKE, dokonując tzw. wypłaty transferowej.
Dowolny moment wskazania osób uprawnionych.
Kolejnym udogodnieniem jest możliwość wskazania osób uprawnionych, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na Koncie IKE w przypadku śmierci oszczędzającego. Wskazanie osób uprawnionych, może być dokonane w dowolnym momencie i może być zmienione w każdym czasie.
Możliwość ustalenia pełnomocnika.
Oszczędzający, dla swojej wygody, może działać przez ustanowionego pełnomocnika, zaś środki zgromadzone na Koncie IKE mogą być przedmiotem obciążenia zastawem.
Informacja o stanie konta IKE
Oszczędzający jest informowany o stanie swojego Konta IKE na warunkach określonych w umowie o prowadzenie Konta IKE. Umożliwia to bieżącą kontrolę efektów gromadzenia oszczędności na dodatkową emeryturę.
Zasady gromadzenia oszczędności
Gromadzenie oszczędności na Koncie IKE rządzi się prostymi zasadami, zgodnie z którymi:
- oszczędzający może posiadać wyłącznie jedno Konto IKE,
- na Koncie IKE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający (nie ma kont wspólnych),
- konto IKE jest prowadzone na podstawie pisemnej umowy z instytucją finansową. Oszczędzający może w każdej chwili zmienić instytucję finansową prowadzącą Konto IKE.
Wpłaty na Konto IKE i limit wpłat
Wpłaty dokonywane na Konto IKE w danym roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć określonego ustawowo limitu. Jest to kwota odpowiadająca trzykrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej.
W 2022 roku wysokość kwoty wpłat na IKE wynosi 17.766 zł, a w 2023 roku - wysokość kwoty wpłat na IKE wynosi 20.805 zł.
Kwota stanowiąca limit wpłat na Konto IKE w danym roku może być wpłacona jednorazowo bądź w dogodnych częściach. O wysokości i terminie wpłat decyduje zatem oszczędzający samodzielnie, przy czym jeżeli w danym roku wpłata jest mniejsza niż dopuszczona limitem, nie można dokonać dopłaty w latach następnych. Po przekroczeniu powyższej kwoty, instytucja finansowa przekazuje nadpłaconą kwotę oszczędzającemu w sposób określony w umowie o prowadzenie Konta IKE.
Wypłata środków z konta IKE
Wypłata środków (jednorazowa bądź w ratach) zgromadzonych na Koncie IKE-Obligacje następuje wyłącznie na wniosek oszczędzającego:
- po osiągnięciu wieku 60 lat lub
- nabyciu uprawnień emerytalnych i po ukończeniu 55 roku życia.
Dodatkowo, oszczędzający powinien spełnić jeden z dwóch warunków:
- dokonywania wpłat na Konto IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych, albo
- dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty.
Wyjątek od powyższej zasady stanowią warunki wypłaty środków odnoszące się do osób urodzonych do dnia 31 grudnia 1948 r.:
- Oszczędzający urodzony do 31 grudnia 1945 r. może dokonać wypłaty po spełnieniu warunku:
- dokonywania wpłat na Konto IKE co najmniej w 3 dowolnych latach kalendarzowych, albo
- dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 3 lata przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty.
- Oszczędzający urodzony w okresie między 1 stycznia 1946 r. a 31 grudnia 1948 r. może dokonać wypłaty po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat bądź nabyciu wcześniejszych uprawnień emerytalnych oraz spełnieniu warunku:
- dokonywania wpłat na Konto IKE co najmniej w 4 dowolnych latach kalendarzowych, albo
- dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 4 lata przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty.
W celu dokonania wypłaty osoba spełniająca powyższe warunki zobowiązana jest złożyć stosowny wniosek. Należy mieć na uwadze fakt, że dokonanie przez oszczędzającego wypłaty jednorazowej albo wypłaty pierwszej raty, wiąże się z brakiem możliwości ponownego zawarcia przez niego umowy o prowadzenie IKE. Ponadto, po dokonaniu wypłaty pierwszej raty nie można już dokonywać kolejnych wpłat na IKE.
Wcześniejsze zakończenie oszczędzania i zwrot środków
Oszczędzający ma możliwość wcześniejszego zakończenia oszczędzania i wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE. W takim przypadku następuje zwrot środków zgromadzonych na Koncie IKE. Przedmiotem zwrotu może być całość bądź część środków zgromadzonych na IKE.
W przypadku zwrotu bądź częściowego zwrotu:
- należny podatek od odsetek jest pobierany na powszechnie obowiązujących zasadach. Oznacza to, że wypracowane zyski w momencie ich wycofania będą opodatkowane 19% podatkiem.
- dokonuje się potrącenia, wskazanej w liście emisyjnym, opłaty przy przedterminowym wykupie obligacji, wynikającym z wypowiedzenia umowy o prowadzenie IKE.
Przeniesienie środków zgromadzonych na Koncie IKE do innej instytucji finansowej
Oszczędzający ma możliwość dokonania tzw. wypłaty transferowej, która oznacza:
- przeniesienie środków zgromadzonych przez oszczędzającego na Koncie IKE do innej instytucji finansowej prowadzącej IKE;
- przeniesienie środków zgromadzonych na IKE z IKE zmarłego na IKE osoby uprawnionej lub do programu emerytalnego, do którego uprawniony przystąpił;
- przeniesienie środków zgromadzonych przez oszczędzającego na IKE do programu emerytalnego, do którego przystąpił oszczędzający.
Umowa o prowadzenie konta IKE
