INFORMATOR DOTYCZĄCY OSZCZĘDNOŚCIOWYCH OBLIGACJI SKARBU PAŃSTWA
Warszawa, październik 2023 r.
Informator dotyczący oszczędnościowych obligacji Skarbu Państwa (Informator) jest dokumentem opisującym ogólne zasady sprzedaży i obsługi Oszczędnościowych Obligacji Skarbu Państwa przez Agentów emisji. Informator nie stanowi propozycji ani oferty nabycia obligacji ani nie ma na celu pozyskania ofert nabycia obligacji przez osoby podlegające lub znajdujące się w jakiejkolwiek jurysdykcji, gdzie złożenie takiej propozycji lub oferty albo podejmowanie działań wobec takiej osoby w celu pozyskania ofert nabycia obligacji byłyby niezgodne z prawem. Niniejszy dokument nie został zarejestrowany ani zatwierdzony przez żaden organ regulacyjny w jakiejkolwiek jurysdykcji ani nie został złożony w takim organie w celu rejestracji lub zatwierdzenia.
1. Emitent oraz podstawa prawna emisji
Emitentem obligacji skarbowych oferowanych w sieci sprzedaży detalicznej jest Skarb Państwa, reprezentowany przez Ministra Finansów. Skarb Państwa odpowiada całym majątkiem za zobowiązania wynikające z wyemitowanych skarbowych papierów wartościowych. Obligacje skarbowe, zwane dalej „obligacjami”, są emitowane na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Ogólne warunki emisji obligacji określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2010 r. w sprawie warunków emitowania obligacji skarbowych oferowanych w sieci sprzedaży detalicznej, natomiast warunki dotyczące poszczególnych emisji obligacji są zawarte w listach emisyjnych Ministra Finansów, które są podawane do wiadomości publicznej na stronach internetowych, a także w Punktach Sprzedaży Obligacji Agenta emisji skarbowych obligacji detalicznych.
Funkcję agenta emisji obligacji pełni na podstawie umów z Ministrem Finansów Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A., zwana dalej „PKO BP S.A.” oraz Bank Polska Kasa Opieki S.A., zwana dalej „Pekao S.A.”, zwani łącznie „Agentami emisji”.
2. Dane Emitenta i Agentów emisji oraz adresy stron internetowych, na których podawane są do publicznej wiadomości informacje dotyczące oferty oraz sprzedaży obligacji
Siedziba: Ministerstwo Finansów ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa
Strona internetowa: www.gov.pl/finanse/dlug-publiczny
Siedziba: Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Puławskiej 15,
02-515 Warszawa
Strona internetowa: www.obligacjeskarbowe.pl
Sprzedaż i obsługa obligacji prowadzona jest:
1) w Oddziałach PKO Banku Polskiego S.A., w których zlokalizowane są Punkty Usług Maklerskich oraz Punktach Obsługi Klienta Biura Maklerskiego PKO BP S.A. (zwanych Punktami Sprzedaży Obligacji - „PSO”),
2) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych:
a) serwisu internetowego pod adresem: www.zakup.obligacjeskarbowe.pl, www.pkobp.obligacjeskarbowe.pl
b) telefonu, pod numerami 801 310 210 lub 81 535 66 55
Szczegółowe zasady sprzedaży i obsługi obligacji za pośrednictwem systemów teleinformatycznych opisane są w „Regulaminie korzystania z dostępu do Rachunku Rejestrowego w zakresie obligacji skarbowych za pośrednictwem telefonu lub Internetu”.
Siedziba: Bank Polska Kasa Opieki S.A., ul. Żubra 1, 01-066 Warszawa,
Strona internetowa www.pekao.com.pl/obligacje-skarbowe
Sprzedaż i obsługa obligacji prowadzona jest:
1) w Oddziałach Banku Polska Kasa Opieki S.A., w których zlokalizowane są Punkty Usług Maklerskich (zwanych Punktami Sprzedaży Obligacji - „PSO”),
2) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych:
a) systemu internetowego pod adresem: www.pekao.com.pl/obligacje-skarbowe oraz
b) w bankowości mobilnej PeoPay,
c) telefonu, pod numerem 22 591 22 00.
Szczegółowe zasady sprzedaży i obsługi obligacji opisane są w „Regulaminie obsługi obligacji skarbowych przez Biuro Maklerskie Pekao”.
3. Oferowane papiery wartościowe
Obligacje są oferowane w drodze sprzedaży lub zamiany. Obligacje są papierami wartościowymi na okaziciela. Wartość nominalna każdej obligacji wynosi 100 zł lub jej wielokrotność albo 100 euro lub wielokrotność tej kwoty. Cena emisyjna obligacji o danym terminie wykupu, ustalana jest przez Ministra Finansów w liście emisyjnym, może być równa, wyższa lub niższa od wartości nominalnej obligacji, natomiast nie może być niższa niż cena zamiany. Cena emisyjna jest podawana do wiadomości, przed rozpoczęciem sprzedaży.
Cena zamiany może być równa, wyższa lub niższa od wartości nominalnej obligacji.
Wartość nominalna obligacji oferowanych w drodze zamiany oraz cena zamiany obligacji, ustalana przez Ministra Finansów w liście emisyjnym i są podawane do wiadomości, najpóźniej na dzień przed dniem rozpoczęcia przyjmowania dyspozycji zamiany obligacji.
Obligacje są oferowane w sposób i terminach wskazanych w listach emisyjnych obligacji.
4. Podmioty uprawnione do nabywania obligacji oszczędnościowych
Obligacje mogą nabywać:
1) osoby fizyczne,
2) stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe oraz fundacje wpisane do rejestru sądowego, a w przypadku nierezydentów, również wpisane do innego rejestru urzędowego.
Podmioty uprawnione do nabywania poszczególnych rodzajów obligacji są wskazane w listach emisyjnych.
Przez rezydentów i nierezydentów rozumie się podmioty wymienione w ustawie z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy:
„1) rezydentami są:
a) osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoby prawne mające siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; rezydentami są również znajdujące się w kraju oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez nierezydentów,
b) polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa oraz misje specjalne, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych;
2) nierezydentami są:
a) osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów,
b) obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne obce przedstawicielstwa oraz misje specjalne i organizacje międzynarodowe, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych;”.
W związku z art. 5e rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie, a także art. 1x rozporządzenia Rady (WE) nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy, obligacje nie mogą być nabywane przez obywateli rosyjskich albo białoruskich lub osoby fizyczne zamieszkałe w Rosji albo na Białorusi lub jakichkolwiek osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne posiadające siedzibę w Rosji albo na Białorusi.
5. Ogólne zasady sprzedaży obligacji
Sprzedaż i obsługa obligacji prowadzona jest w:
1) PSO Agentów emisji, których wykaz opublikowany jest na stronach internetowych wskazanych w pkt 2.2 i 2.3,
2) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych poszczególnych Agentów emisji.
Na podstawie umów zawartych z Ministrem Finansów, każdy z Agentów emisji wykonuje odrębnie następujące czynności:
1) oferuje obligacje w drodze sprzedaży lub zamiany,
2) prowadzi rejestr nabywców obligacji,
3) prowadzi obsługę realizacji praw z obligacji znajdujących się w prowadzonym przez siebie rejestrze nabywców obligacji,
4) wykonuje rozliczenia finansowe dotyczące obligacji znajdujących się w prowadzonym przez siebie rejestrze nabywców obligacji.
W celu nabycia obligacji klient jest zobowiązany zawrzeć z Agentem emisji umowę umożliwiającą wykonanie czynności dotyczących sprzedaży i obsługi obligacji (tzw. Umowa PPZ). Zawarcie umowy jest poprzedzone oceną odpowiedniości usług inwestycyjnych i instrumentów finansowych dla danego klienta („Ankieta MiFID”).
Agent emisji wykonuje obowiązki wynikające z ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w tym dokonuje analizy transakcji pod kątem przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Agent emisji może odmówić obsługi klienta zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Rejestr nabywców obligacji zawiera zapisy identyfikujące obligatariuszy, którym przysługują prawa z obligacji.
UWAGA:
Brak możliwości przenoszenia obligacji pomiędzy rejestrami nabywców obligacji prowadzonymi przez różnych Agentów emisji obligacji.
Dokonując zakupu obligacji na rynku pierwotnym, nabywca otrzymuje potwierdzenie zakupu.
Na żądanie, nabywca obligacji otrzymuje imienne świadectwo depozytowe, zgodnie z przepisami prawa, zwane dalej świadectwem. Posiadacz obligacji obowiązany jest określić termin ważności oraz cel wydania świadectwa. Świadectwo potwierdza legitymację do realizacji wszelkich uprawnień wynikających z papierów wartościowych wskazanych w jego treści, które nie są lub nie mogą być realizowane wyłącznie na podstawie zapisów w Rejestrze Nabywców Obligacji prowadzonym przez Agenta emisji, u którego zostały nabyte dane obligacje. W przypadku wystawienia świadectwa na żądanie nabywcy obligacji, Agent emisji wystawiający świadectwo dokonuje blokady odpowiedniej liczby papierów wartościowych w prowadzonym przez siebie rejestrze nabywców obligacji zgodnie z dyspozycją Klienta.
Sprzedaż obligacji odbywa się w terminach i na zasadach określonych w liście emisyjnym danego rodzaju obligacji.
W PSO klient wskazuje rodzaj i liczbę nabywanych obligacji, sprawdza zgodność danych zawartych w dokumentach potwierdzających złożenie dyspozycji zakupu obligacji oraz potwierdza zapoznanie się z warunkami emisji danej obligacji.
W systemach teleinformatycznych nabywca składa dyspozycje zgodnie z regulacjami i komunikatami systemu danego Agenta emisji oraz potwierdza zapoznanie się z warunkami emisji danej obligacji. Wszelkie konsekwencje wynikające z podania niewłaściwych danych ponosi nabywca.
Opłacona dyspozycja zakupu obligacji nie może być anulowana.
Zapłata za obligacje może być dokonana w następujący sposób:
1) gotówką w PSO,
2) przelewem pieniężnym, na rachunek bankowy Agenta emisji prowadzony z identyfikacją każdego klienta (tj. wydzielony indywidualny numerem rachunku dla każdego klienta).
Warunkiem nabycia obligacji jest dokonanie wpłaty kwoty stanowiącej wartość nabywanych obligacji. W PKO BP wpłata pełnej kwoty wymagana jest najpóźniej w chwili składania dyspozycji zakupu obligacji w PSO.
Minister Finansów może odstąpić od sprzedaży całości lub części emisji obligacji o danym terminie wykupu, bez podania przyczyn.
5.1 Zasady sprzedaży obligacji w drodze zamiany
Przez zamianę rozumie się sprzedaż obligacji poprzez zaliczenie wierzytelności z tytułu obligacji podlegających wykupowi na poczet ceny nabywanych obligacji.
Warunkiem nabycia obligacji w drodze zamiany jest złożenie u Agenta emisji, u którego zostały nabyte wykupywane obligacje, dyspozycji zakupu obligacji i zaliczenie wierzytelności z tytułu obligacji podlegających wykupowi, na poczet ceny nabywanych obligacji.
Dyspozycja zakupu obligacji w drodze zamiany powinna zawierać w szczególności:
1) nazwę obligacji wykupywanych, wysokość wierzytelności z tytułu wykupu jednej obligacji (wartość nominalna wraz z należnymi odsetkami), liczbę obligacji oraz łączną wysokość wierzytelności z tytułu obligacji przedkładanych do wykupu,
2) nazwę obligacji nabywanych, cenę zamiany jednej nabywanej obligacji oraz liczbę i łączną wartość nabywanych obligacji, według ceny zamiany,
3) oświadczenie o przyjęciu do wiadomości warunków emisji.
W przypadku złożenia dyspozycji zakupu obligacji w drodze zamiany, wcześniejsze dyspozycje w przedmiocie sposobu realizacji świadczeń z tytułu obligacji nie powodują skutków prawnych. Dyspozycja zakupu obligacji w drodze zamiany jest nieodwołalna.
Dyspozycje zakupu danej emisji obligacji w drodze zamiany są przyjmowane w terminach wskazanych w liście emisyjnym.
Nabycie obligacji w drodze zamiany następuje w dacie wykupu obligacji przedstawianych do wykupu.
W przypadku gdy wartość nominalna nabytych obligacji, w tym w drodze zamiany, jest równa wartości nominalnej obligacji oferowanych w ramach danej emisji, Minister Finansów zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia dyspozycji zakupu i zakończenia sprzedaży danej emisji.
Wartość obligacji nabywanych w drodze zamiany (po cenie zamiany) nie może przewyższać wysokości wierzytelności z tytułu obligacji przedkładanych do wykupu po uwzględnieniu należnego podatku. Nie przydziela się ułamkowych części obligacji. Różnica między wartością wierzytelności z tytułu wykupu obligacji, a wartością obligacji nabywanych w drodze zamiany jest wypłacana w sposób wskazany w liście emisyjnym.
Minister Finansów może odstąpić od sprzedaży poprzez zamianę emisji obligacji o danym terminie wykupu bez podania przyczyn.
5.2. Oprocentowanie obligacji
Oprocentowanie obligacji naliczane jest zgodnie z postanowieniami listu emisyjnego danej emisji.
Oprocentowanie obligacji może być stałe lub zmienne.
Obligacje są oprocentowane według stopy procentowej:
- wskazanej w liście emisyjnym,
- której sposób obliczenia jest wskazany w liście emisyjnym.
Stopa procentowa obligacji podawana jest do wiadomości publicznej. Ogłoszona stopa procentowa nie ulega zmianie.
W zależności od rodzaju obligacji odsetki są naliczane za dany okres odsetkowy oraz:
1) wypłacane w ostatnim dniu okresu odsetkowego, przy czym jeżeli ten dzień przypada na dzień ustawowo wolny od pracy lub sobotę, termin wykonania tej czynności następuje w pierwszym dniu roboczym po tym dniu, albo
2) kapitalizowane tj. doliczane po danym okresie odsetkowym do wartości nominalnej powiększonej o odsetki naliczane na koniec poprzedniego okresu odsetkowego i następnie oprocentowanie naliczane jest od łącznej kwoty. Skapitalizowane odsetki wypłacane są przy wykupie obligacji.
6. Wykup obligacji oraz wypłata należności
6.1 Ogólne zasady wykupu i wypłaty należności
Wykup obligacji oraz wypłata odsetek bądź innych należności następuje ze środków budżetu państwa.
Wykup obligacji następuje po upływie okresu na jaki zostały wyemitowane. Jeżeli dzień wykupu obligacji lub wypłaty odsetek bądź innych należności jest dniem ustawowo wolnym od pracy lub przypada w sobotę, udostępnienie środków następuje w pierwszym dniu roboczym po tym dniu.
Oszczędnościowe obligacje skarbowe są rejestrowane w rejestrze nabywców obligacji, prowadzonym przez Agenta emisji oraz w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych. W przypadku posiadaczy obligacji wpisanych w dniu ustalenia praw do świadczeń z tytułu wykupu obligacji do rejestru nabywców obligacji u danego Agenta emisji, realizacja praw następuje za pośrednictwem tylko tego Agenta emisji.
Wykup obligacji oraz wypłata należności są realizowane zgodnie z zapisami listu emisyjnego:
1) gotówką − po stawieniu się posiadacza obligacji w PSO prowadzącym obsługę kasową,
2) przelewem – na należący do posiadacza rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo rachunek pieniężny,
3) poprzez zamianę na obligacje nowej emisji - czyli poprzez zaliczenie wierzytelności posiadacza obligacji na zakup obligacji nowych emisji.
W przypadku premiowych oszczędnościowych obligacji skarbowych Emitent może obok odsetek przewidzieć należności uboczne w formie dodatkowego świadczenia pieniężnego – premii. Premia przypada posiadaczom obligacji, których obligacje zostały wylosowane w drodze loterii. Losowanie przeprowadza PKO BP S.A. we współpracy z Emitentem i Pekao S.A. Losowanie przeprowadzane jest w terminie wskazanym w liście emisyjnym. Losowaniu podlegają wszystkie obligacje, co do których nie została złożona dyspozycja przedterminowego wykupu. Zasady i sposób losowania obligacji oraz wysokość premii określone są w liście emisyjnym. Informacja o wynikach losowania jest udostępniana na stronie internetowej www.obligacjeskarbowe.pl.
W przypadku wskazania przez posiadacza obligacji rachunku bankowego prowadzonego przez bank mający siedzibę za granicą lub rachunku walutowego prowadzonego przez polskie banki lub spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, koszty przekazania środków pieniężnych na ten rachunek oraz koszty przewalutowania środków obciążają posiadacza obligacji.
6.2 Dzień ustalenia praw do świadczeń z tytułu obligacji
Przez dzień ustalenia praw do świadczeń z tytułu obligacji rozumie się dzień, w którym określony zostaje stan posiadania obligacji, w celu ustalenia podmiotów uprawnionych do otrzymania świadczeń z tytułu obligacji. Spełnienie świadczenia z tytułu wypłaty należności lub wykupu następuje zgodnie ze stanem posiadania obligacji określonym w dniu ustalenia praw. Dzień ustalenia praw do świadczeń z tytułu obligacji określa list emisyjny Ministra Finansów. o wykupu jest nieodwołalna.
6.3 Wykup obligacji poprzez zamianę na obligacje nowych emisji
Minister Finansów przed terminem wykupu obligacji danej emisji, podaje do wiadomości publicznej, obligacje kolejnych emisji, za które ich nabywcy mogą dokonać zapłaty poprzez zaliczenie wierzytelności z tytułu wykupu posiadanych przez nich obligacji.
Zamianie podlegają obligacje według wartości nominalnej wraz z należnymi odsetkami (kapitalizowanymi bądź należnymi za ostatni okres odsetkowy) pomniejszonymi o odpowiednie podatki. Ułamkowe części obligacji nie będą przyznawane.
Różnica pomiędzy wartością obligacji podlegających wykupowi i obligacji nabytych w drodze zamiany, po uwzględnieniu podatku, jest wypłacana wg ogólnych zasad wykupu i wypłaty należności wskazanych
w pkt. 6.1.
6.4. Przedterminowy wykup
Minister Finansów może przyznać, w liście emisyjnym, posiadaczowi obligacji prawo wezwania Emitenta do przedterminowego wykupu obligacji, po upływie określonego okresu i po określonej cenie. W przypadku skorzystania przez posiadacza obligacji z prawa do przedterminowego wykupu, obligacje podlegają oprocentowaniu do piątego dnia roboczego włącznie, następującego po dniu złożenia dyspozycji przedterminowego wykupu.
W celu skorzystania z uprawnienia do przedterminowego wykupu, posiadacz obligacji powinien złożyć dyspozycję dokonania przedterminowego wykupu u Agenta emisji, u którego nastąpiło nabycie obligacji:
1) w dowolnym PSO,
2) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych (jeżeli korzysta z tej formy obsługi).
Wypłata świadczeń z tytułu realizacji przedterminowego wykupu przekazywana jest wyłącznie na rachunek bankowy posiadacza obligacji z wyłączeniem przypadków wskazanych w liście emisyjnym danej emisji obligacji. Kwota wypłacana z tytułu przedterminowego wykupu pomniejszana jest o kwotę opłaty pobieranej zgodnie z zasadami określonymi w liście emisyjnym danej emisji obligacji. Dyspozycja przedterminowego wykupu jest nieodwołalna.
7. Udzielenie pełnomocnictwa i obsługa pełnomocnika
Czynności prawne dotyczące obligacji mogą być dokonywane przez właściwie umocowanego pełnomocnika. Pełnomocnictwo powinno być sporządzone w formie pisemnej. Jeżeli pełnomocnictwo nie zostało sporządzone w formie aktu notarialnego, to podpis wystawiającego pełnomocnictwo musi być poświadczony notarialnie lub przez pracownika Agenta emisji.
Pełnomocnictwo powinno identyfikować w sposób nie budzący wątpliwości mocodawcę i pełnomocnika.
Pełnomocnikiem może być tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
Klient może udzielić pełnomocnictwa, w ramach którego pełnomocnik ma prawo działać wyłącznie w zakresie określonym w jego treści. Agenci emisji udostępniają wzory pełnomocnictw w PSO oraz na stronach internetowych, o których mowa w pkt 2.2 i 2.3.
Pełnomocnictwo udzielane poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej musi być poświadczone przez polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub polski urząd konsularny albo, w odniesieniu do dokumentów urzędowych, poprzez apostille zgodnie z przepisami prawa międzynarodowego wiążącego Rzeczpospolitą Polską, a pełnomocnictwo sporządzone w języku obcym powinno zostać przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego, chyba że przepisy prawa lub umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska stanowią inaczej.
8. Nabycie, dysponowanie obligacjami i realizacja świadczeń z tytułu obligacji przez osoby nieposiadające zdolności do czynności prawnych oraz osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych
Zgodnie z art. 12 Kodeksu cywilnego, osoby, które nie ukończyły 13 roku życia, nie posiadają zdolności do czynności prawnych. Czynności prawne mogą być dokonywane w ich imieniu tylko przez przedstawicieli ustawowych.
Osoby, które ukończyły 13 rok życia, a nie ukończyły 18 roku życia posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych (art. 15 Kodeksu cywilnego). Zgodnie z art. 17 Kodeksu cywilnego, do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego (z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 20 - 22 Kodeksu cywilnego). W przypadku osób mających ograniczoną zdolność do czynności prawnych, osoby te mogą samodzielnie dokonywać czynności prawnych właściwych dla obligacji, po uzyskaniu zgody ich przedstawiciela ustawowego.
Zgodnie z art. 98 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską są rodzice. W przypadku gdy dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako jego przedstawiciel ustawowy.
Przez zawarcie małżeństwa osoby małoletnie uzyskują pełnoletność. Nie tracą jej w razie unieważnienia małżeństwa (art.10 § 2 Kodeksu cywilnego). Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zapewnia rodzicom pełnej samodzielności przy sprawowaniu zarządu majątkiem małoletniego dziecka. Na dokonywanie czynności przekraczających zwykły zarząd majątkiem małoletniego rodzice muszą uzyskać dodatkowo zezwolenie sądu. W odniesieniu do obligacji skarbowych za czynności zwykłego zarządu należy uznać nabycie obligacji skarbowych na rzecz małoletniego oraz wypłaty odsetek od obligacji i środków z wykupu, których posiadaczem jest małoletni, jako czynności polegające na przysporzeniu określonych wartości do majątku małoletniego.
Powyższe zasady mają odpowiednio zastosowanie również w przypadku osób ubezwłasnowolnionych, przy czym do osób ubezwłasnowolnionych całkowicie stosuje się zasady obowiązujące wobec małoletnich poniżej lat 13, a do ubezwłasnowolnionych częściowo obowiązujące w stosunku do małoletnich, którzy ukończyli
lat 13.
9. Opodatkowanie dochodów osób fizycznych
Poniższe informacje mają charakter ogólny. W konkretnych przypadkach zaleca się kontakt z doradcą podatkowym.
Dochód od obligacji podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych dalej: „ustawa PIT”.
Poboru zryczałtowanego podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1, ust. 4 i ust. 4d ustawy PIT, dokonuje Agent emisji (płatnik). Zasada ta ma zastosowanie również w przypadku przedterminowego wykupu obligacji. Przy realizacji przedterminowego wykupu obligacji opodatkowaniu podlega faktyczna kwota dochodu z obligacji stawiana do dyspozycji posiadacza obligacji pomniejszona o opłatę pobieraną z tytułu realizacji przedterminowego wykupu.
W przypadku obligacji z kapitalizacją odsetek dochód uzyskany przez podatnika podlega opodatkowaniu w momencie udostępnienia środków.
Dochody uzyskane przez osoby fizyczne z odpłatnego zbycia obligacji podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy PIT. Dochody z odpłatnego zbycia obligacji podatnik samodzielnie wykazuje w deklaracji podatkowej i odprowadza z tego tytułu podatek.
10. Wtórny obrót obligacjami
Obligacje oszczędnościowe są wyłączone z obrotu na zorganizowanym rynku wtórnym – nie są notowane na rynku Treasury BondSpot Poland prowadzonego w formie ASO przez BondSpot S.A. ani na rynkach regulowanych tworzonych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. oraz BondSpot S.A. Poza rynkiem zorganizowanym mogą być przedmiotem obrotu pomiędzy podmiotami uprawnionymi do ich nabycia, wskazanymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2010 r. w sprawie warunków emitowania obligacji skarbowych oferowanych w sieci sprzedaży detalicznej oraz w listach emisyjnych.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, wykonanie zapisu w rejestrze nabywców obligacji na podstawie umowy zobowiązującej do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych, przenosi te papiery z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu w rejestrze nabywców obligacji prowadzonym przez Agenta emisji, u którego zaewidencjonowane są obligacje będące przedmiotem umowy.
Zbywca obligacji, obowiązany jest stawić się wraz z nabywcą w wybranym PSO Agenta Emisji, prowadzącego rejestr nabywców obligacji, w którym są zapisane obligacje i przedstawić odpowiednią umowę wraz ze świadectwem depozytowym, jeżeli było wystawione oraz złożyć dyspozycję przeniesienia obligacji w celu dokonania zmian w rejestrze nabywców obligacji.
W sytuacji, o której mowa powyżej, stawienie się zbywcy nie jest wymagane, jeżeli umowa przenosząca własność została zawarta w formie aktu notarialnego lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym i zawiera dyspozycję zbywcy w zakresie przeniesienia obligacji na nabywcę oraz liczbę, nazwę i termin wykupu obligacji będących przedmiotem umowy sprzedaży.
Do czasu dostarczenia odpowiednich dokumentów do Agenta emisji i dokonania przeniesienia obligacji przez Agenta emisji, za wykonanie zobowiązania Emitenta wobec posiadacza obligacji uznaje się wypłatę należności osobie figurującej w rejestrze nabywców obligacji. W przypadku nabycia obligacji pod innym tytułem prawnym niż umowa sprzedaży, zasady te stosuje się odpowiednio.
W przypadku nabycia obligacji w drodze dziedziczenia spadkobierca posiadacza obligacji, w celu uzyskania prawa do rozporządzania odziedziczonym obligacjami, musi zawrzeć umowę PPZ z Agentem emisji, u którego były nabyte obligacje, oraz przedstawić następujące dokumenty:
1) odpis aktu zgonu spadkodawcy,
2) prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.
Jeżeli jest kilku spadkobierców, powinni przedstawić dodatkowo:
1) prawomocne postanowienie sądu o dziale spadku, albo
2) zgodne oświadczenia wszystkich spadkobierców o podziale obligacji zapisanych w rejestrze nabywców obligacji na rzecz zmarłego oraz środków pieniężnych zarejestrowanych na rachunku spadkodawcy wraz z jednoznacznymi dyspozycjami dotyczącymi przekazania obligacji i środków pieniężnych spadkobiercy/spadkobiercom.
Agent emisji może żądać również, w zależności od konkretnej sytuacji, innych dokumentów wymaganych przepisami prawa, w szczególności:
1) odpisu skróconego aktu urodzenia osoby małoletniej,
2) postanowienia lub zaświadczenia z sądu o wyznaczeniu osoby na opiekuna prawnego/kuratora w przypadku osób częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolnionych,
3) odpisu skróconego aktu małżeństwa lub innego dokumentu potwierdzającego zmianę nazwiska spadkobiercy,
4) europejskiego poświadczania spadkowego,
5) prawomocnego postanowienia sądu opiekuńczego o zezwoleniu na dokonanie odpowiednich czynności przez przedstawicieli ustawowych, w przypadku gdy spadkobiercami są osoby małoletnie lub ubezwłasnowolnione,
6) dokumentu potwierdzającego, że aktywa znajdujące się na rachunku zmarłego stanowiły jego majątek odrębny.
Następcy prawni posiadacza obligacji niebędącego osobą fizyczną, w celu wykazania swoich praw do obligacji i środków pieniężnych, powinni przedstawić dokumenty potwierdzające to następstwo.